Bugünkü yazımda, son zamanlarda gündemde olan “arabuluculuk” kavramı ve biz hekimlerin bu konudaki sorularını aydınlatması amacıyla Hanyaloğlu-Acar Hukuk Bürosu’ndan Arabulucu Av. Ayşe Gül Hanyaloğlu ile paylaştığımız söyleşiden önemli noktaları aktarıyorum.
Arabuluculuk nedir?
Tarafların uyuşmazlıklarını dava yolu ile çözmek yerine bizzat kendilerinin dahil olduğu alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Başka bir deyişle uyuşmazlık yaşayan kişilerin, tarafsız bir üçüncü kişiden yardım alarak aralarındaki sorunu müzakere ederek çözüm bulmaya çalıştıkları yoldur. Yargı sürecine göre oldukça hızlı ve ekonomiktir. Gerek dava açmadan önce gerekse davanın görüldüğü aşamada taraflardan biri arabuluculuk yöntem ile çözüm istediğini karşı tarafa iletebilir. Her iki tarafın süreci kabul etmesi halinde arabulucunun organize edeceği bir toplantılar ile taraflar bir araya gelerek iletişim kurarlar. Bu süreç, haklı veya haksızın kim olduğunun ayrıştırılması amacını taşımaz. Arabuluculuk, düşük maliyetli ve süratli bir yol ile tarafları huzurlu hissettirecek barışçıl bir sonuca ulaştırmayı amaçlar. Arabuluculuk sürecinde taraflar anlaşmaya varamazlar ise mahkemeye müracaat ederek kararı hâkimin vermesini talep edebilirler. Arabuluculuğa başvurmuş olmak bu hakkı ortadan kaldırmaz. Dolayısıyla çözüm için mutlaka denenmesi gereken bir yoldur. Yıllarca devam dava süreçleri kimi zaman tarafların kendilerini gereği gibi ifade edemedikleri ve sonuçta her iki tarafın da mutsuz olduğu bir süreç halini alabilir.
Lexis Arabuluculuk sitesinde arabuluculuğun kısa tarihi konulu paylaşımımızı bulabilirsiniz.
Sağlık hukukunda hekim ve arabuluculuk ilişkisi nedir?
Arabuluculuk süreci, hekim ile mağdur olduğunu iddia eden hastanın sağlıklı iletişim kurabilme fırsatı sağlanabilecekleri bir süreçtir. Kimi zaman sorunlar iletişim eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Uyuşmazlıklar objektif üçüncü kişi olan arabulucunun yönetiminde müzakere edilerek, kimi zaman yargıya yansımadan çözümlenebilir. Ayrıca arabuluculuk sürecinin gizli olması taraflar açısında en önemli tercih nedenidir. Hasta tarafı kişisel sağlık verilerin mahkeme dosyasında ve aleni bir şekilde açıklanmasını tercih etmeyeceği gibi hekimler mesleki itibarlarının zedelenmesini istemeyecektir. Mahremiyetin çok önemli olduğu sağlık sektöründe arabuluculuk her iki taraf için de en doğru çözüm yoludur.
Hekimler, malpraktis iddialarında arabuluculuk hizmetini nereden ve nasıl alabilir?
Arabuluculuk yapma yetkisi, Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı Arabuluculuk Sicili’ne kayıtlı resmi arabuluculara aittir. Dolayısıyla hekim malpraktis iddiası ile karşılaştığında bu sorunun arabuluculuk süreci ile çözülmesini talep ediyor ise resmi bir arabulucuya başvurabilir.
Ancak henüz ülkemizde arabuluculukta ihtisas alanları ayrıştırılmadığından sağlık hukukunda deneyimli arabulucuya ulaşmak zor olacaktır. Ancak malpraktis iddiasını taşıyan uyuşmazlıklarda sağlık hukukunda uzman arabulucuların bilgi ve deneyimleri çözüm için önemli olacaktır.
Hekim açısından arabuluculuk yoluyla sulh olmak malpraktis davasını düşürür mü?
Malpraktis davası devam ederken arabuluculuk yolu ile bir çözüme varılması halinde mahkemeye bilgi verilir. Arabuluculuk tutanağına tarafların görülmekte olan davadan feragat edecekleri de ilave ederler. Arabuluculuk süreci anlaşma ile sonuçlanması halinde taraflar mahkemeye feragat beyanında bulunur ve dava ortadan kalkar.
Ben bir hekimim; hasta vekilinden malpraktis iddiası nedeniyle arabuluculuk toplantısı teklifi aldım.
Toplantıya katılma zorunluluğum var mıdır? Toplantıya katılmaz isem hukuki süreç nasıl işler?
Arabuluculuk isteğe bağlı alternatif bir çözüm yöntemidir. Hekim olarak size arabuluculuk yöntemi teklif edilmesi halinde bunu kabul etme veya toplantıya katılma zorunluluğunuz yoktur. Ancak karşı tarafa kendinizi ifade etme, hatanız olmadığını açıklayabilme ya da hatanız olduğunu düşünüyorsanız telafi etme isteğinizi iletebileceğiniz uygun bir çözüm yoldur. Yıllarca sürebilecek, mesleki motivasyonunuzu olumsuz etkileyecek dava sürecine geçilmeden sonuç alma ihtimali düşünülmelidir. Süreç anlaşma ile tamamlanabilir bu durumda sorun çözülür ancak her zaman anlaşma ile sonuçlanmayabilir. Bu durumda dava yolu süreci başlayacaktır, arabuluculuk teklifini kabul edip etmemeniz yasal süreçte bir farklılık yaratmaz.
Arabuluculuk toplantısına giderken yanımda avukatım da bulunmalı mı?
Arabuluculuk toplantısında doktor yanında avukatı olmadan da katılabilir. Ancak önerimiz doktorun avukatı ile birlikte katılmasıdır. Arabuluculuk anlaşma tutanağı mahkeme kararı hükmünde olacağından tutanakta yer alacak hükümlerin avukatı tarafından okunarak onaylanması önemlidir.
Arabuluculukta ödeme miktarı nasıl belirlenir?
Arabuluculuk süreci tamamıyla tarafların inisiyatifinde olan bir süreçtir. Dolayısıyla ödenecek tazminat her iki tarafın uygun gördüğü üzerinde anlaştıkları bedeldir. Kurala bağlı değildir. Ancak maddi tazminat konusunda önceden alınmış uzman bilirkişi görüşü tarafların üzerinde tartışabileceği bir ölçü oluşturabilir.
Arabuluculuktaki ödeme miktarını zorunlu mesleki sorumluluk sigortam karşılar mı?
Bir doktora arabuluculuk teklifi yazılı olarak iletildiğinde sigorta şirketini derhal haberdar etmelidir. Esasen Tıbbi Kötü Uygulaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası şartları gereği hekime herhangi bir yolla (dava, rücu talebi, ihtarname vb) iletilen tazminat talebini sigorta şirketine iletmelidir. Arabuluculuk talebi sigorta şirketine de bildirilerek toplantıya davet edilmelidir. Tıbbi malpraktis iddiasını taşıyan uyuşmazlıkların çözümünde Sigorta şirketleri tarafından da arabuluculuk kurumunun tercih edilmesine yol açan sebepleri paylaşımımızda bulabilirsiniz.
Dr. Serhan Çolakoğlu
Comentarios